Kategori: Makaleler

Güneş Işığı Ne Renktir? Güç, Görünürlük ve İdeolojinin Spektrumu Bir siyaset bilimci olarak sıklıkla düşünürüm: görünür olan ile görünmez olan arasında kim karar verir? Güneş ışığı bu anlamda kusursuz bir metafordur. Herkes tarafından “beyaz” sanılır ama aslında birçok renkten oluşur. Tıpkı iktidar gibi… Tek bir renkte görünür, ama içinde sayısız güç ilişkisini gizler. Bu yazıda “Güneş ışığı ne renktir?” sorusuna yalnızca fiziksel değil, siyasal bir perspektiften bakacağız. Çünkü bazen bir ışığın rengi, bir toplumun ideolojik tonlarını da yansıtır. Görünür Güç: Beyaz Işığın Politikası Güneş ışığı aslında tüm renklerin birleşimidir, ama biz onu “beyaz” olarak görürüz. Bu beyazlık, tıpkı modern devletin…

Güneş Kaç Watt? Antropolojik Bir Bakışla Işığın Kültürel Anlamı Bir antropolog olarak, dünyanın dört bir yanında insanlığın ışığa, ateşe ve güneşe yüklediği anlamların çeşitliliği beni her zaman büyülemiştir. Güneş yalnızca bir gök cismi değil, insanlık tarihinin en eski sembollerinden biridir. “Güneş kaç watt?” sorusu teknik bir meraktan ibaret görünse de, aslında bu soru bizi insanın evrenle kurduğu ilişkiye, kutsallaşmış doğa algısına ve toplumsal kimliklerin inşa biçimlerine götürür. Bu yazıda, güneşin enerjisini yalnızca fiziksel değil, kültürel bir güç kaynağı olarak ele alacağız. Güneşin Watt’ı: Bilimden Ritüele Geçiş Bilimsel olarak Güneş’in toplam gücü yaklaşık 3,8 x 1026 watt olarak hesaplanır. Bu, insan…

Güneş Enerji Sistemleri Fiyatları Ne Kadar? Güç, İktidar ve Toplumsal Dönüşüm Üzerine Bir Siyasal Analiz Bir Siyaset Bilimcinin Gözünden Enerji ve Güç Toplumların kaderi, sadece parlamentolarda alınan kararlarla değil, enerjinin üretim ve paylaşım biçimleriyle de şekillenir. Güneş enerji sistemleri bugün yalnızca teknolojik bir yenilik değil, aynı zamanda iktidar ilişkilerinin yeniden tanımlandığı bir siyasal alandır. Çünkü enerji, her zaman bir güç meselesidir. Kimin enerjiyi ürettiği, kimin ona erişebildiği ve bu erişimin hangi ideolojik temeller üzerine kurulduğu, modern demokrasilerin görünmeyen haritasını oluşturur. İktidarın Yeni Yüzü: Enerji Üzerinden Hegemonya Devletler tarih boyunca enerji kaynaklarını kontrol ederek toplumsal düzenin sürekliliğini sağlamıştır. Fosil yakıtlara dayalı…

Toplumun Aynasında Bir Soru: Burslu Öğrenci Ne Kadar Para Alıyor? Bir sosyoloji araştırmacısı olarak her zaman şu soruyu kendime sorarım: “Bir toplumda bireyin aldığı destek, o toplumun değerlerini nasıl yansıtır?” Burs yalnızca bir maddi yardım değil; aynı zamanda bir toplumsal ilişki biçimidir. O nedenle “Burslu öğrenci ne kadar para alıyor?” sorusu, yüzeyde ekonomik bir merak gibi görünse de, aslında toplumun yapısal dengelerini, cinsiyet rollerini ve kültürel beklentilerini anlamamıza imkân veren bir sosyolojik kapıdır. Bursun Toplumsal Anlamı: Yardım Değil, Dayanışma Burs, tarihsel olarak yalnızca bir “yardım” değil, toplumsal dayanışmanın bir ifadesidir. Osmanlı döneminden Cumhuriyet’e kadar uzanan süreçte, eğitimde fırsat eşitliği arayışının…

Kapitone Kumaş Nerede Kullanılır? – Yorgan Değil, Stil Bombası! Bir erkek “kapitone kumaş” deyince aklına hemen “soğukta üşümeyeyim, sıcacık tutar” gelirken, bir kadın “bu kumaşla nasıl harika bir ceket yaparım, kahveye giderken havam nasıl olur” diye düşünür. Erkek çözüm odaklıdır: “Soğuk mu var? Giy!” Kadın ilişki odaklıdır: “Bu kumaşla kendimi sarıp sarmalarım, hatta onunla romantik bir yürüyüş bile yaparım!” E hadi gelin, bu iki farklı bakış açısını harmanlayıp, kapitone kumaşın gizli kahramanlıklarını birlikte keşfedelim. Kapitone Kumaş Nedir? – Yorgan Sandınız, Yanıldınız! Önce bir anlaşalım: Kapitone kumaş sadece annenizin dikiş makinesiyle yaptığı o yorganlardan ibaret değildir. Evet, o nostaljik kareli görüntü…

Kültürlerin Çeşitliliğini Merak Eden Bir Antropoloğun Bakış Açısıyla: Bilal Habeşi ve İlk Ezanın Okunduğu Vakit Dünya üzerindeki kültürlerin çeşitliliği, insanlık tarihinin en ilginç ve derinlemesine incelenmesi gereken konularından biridir. Her kültür, kendine has bir dünya görüşü, değerler sistemi ve ritüellerle şekillenir. Bu ritüeller, toplumların kimliklerini inşa eder, bireyler arasındaki bağları güçlendirir ve zamanla kültürel bir mirasa dönüşür. İnsanlık tarihine baktığımızda, bu ritüellerin ne kadar önemli bir yer tuttuğunu ve her birinin bir topluluğun kolektif hafızasında nasıl derin izler bıraktığını görmek mümkündür. Bugün, özellikle İslam kültüründe önemli bir yer tutan ve toplumlar arasında güçlü bir aidiyet duygusu oluşturan ezan ritüeline odaklanacağız.…

Kanyon Ne Demek Ne Demek? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Üzerine Bir Yolculuk Bazen bir kelime, yalnızca doğayı değil, toplumun derinliklerini de anlatır. “Kanyon” sözcüğü de işte tam böyle bir kelimedir. Yüzeyde baktığımızda coğrafi bir oluşumu, doğanın sabırla yonttuğu derin vadileri çağrıştırır. Ama bir adım daha yaklaştığımızda, bu derinliklerin içinde insan ilişkilerini, toplumsal dinamikleri ve çeşitlilikle dolu bir dünyayı buluruz. Bu yazıda, “kanyon”un ne demek olduğunu yalnızca sözlük anlamıyla değil, toplumsal cinsiyet rolleri, sosyal adalet arayışları ve empati odaklı bir bakış açısıyla ele alacağız. Kanyonun Doğal Derinliği: Bir Coğrafya Teriminden Fazlası Kanyon, suyun binlerce yıl boyunca kayaları aşındırarak oluşturduğu…

14 Ekim Güneş Tutulması: Zaman, Mana ve Varoluşsal Işıltı Bir Filozofun Bakışıyla Başlangıç Gökyüzü her zaman insanın metafizik düşüncesinin aynası oldu. Güneş tutulmaları, zamanın akışının, karanlığın ve ışığın sınırlarının nasıl akışkan olabileceğini gösterir bize. 14 Ekim’de gerçekleşecek olan Güneş tutulması, yalnızca astronomik bir olgu değil; insanın içsel dünyasında da bir gölge oyunu, bir bilinmezlik kapısıdır. Bu yazıda önce 14 Ekim güneş tutulması saat kaçta sorusuna bilimsel çerçeveden yaklaşacağım; ardından bu olguyu etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden tartışacağım. — Zamanın Anlatısı: 14 Ekim Güneş Tutulması Ne Zaman? 14 Ekim tarihinde gerçekleşecek olan halkalı Güneş tutulması, astronomik verilere göre Amerika Birleşik Devletleri’nden…

Yılan Dili Otu Diğer Adı Nedir? Tarihsel Bir Bakış Bir tarihçi olarak, geçmişin izlerini ararken genellikle gözüm, zamana yayılmış küçük ama önemli detaylara takılır. Toplumlar, medeniyetler değişirken, kullandıkları dil, alışkanlıklar, inançlar ve doğal kaynaklarla olan ilişkileri de evrimleşir. Bu yazıda, yüzyıllar boyunca hem halk arasında hem de geleneksel şifacılıkta önemli bir yeri olan bir bitkiyi, yılan dili otunu ele alacağız. Yılan dili otu, adından da anlaşılacağı üzere, pek çok kültürde farklı isimlerle anılan ve çok yönlü kullanım alanlarına sahip bir bitkidir. Peki, bu bitkinin tarihsel arka planında neler yatıyor? Yılan dili otunun diğer adı nedir ve zamanla nasıl bir kültürel…

Kan Doku Hücreleri Nelerdir? Hücrelerin Büyüleyici Dünyasına Yolculuk Bilim dünyasında bazı konular vardır ki hem karmaşık hem de büyüleyicidir. Kan doku hücreleri de bunlardan biri… İnsan bedeninin görünmeyen kahramanları olan bu hücreler, her saniye hayatımızı sürdürebilmemiz için çalışır, savaşır, taşır ve yeniler. Ben de bu konuyu yıllardır merak eden ve öğrendiklerini paylaşmaktan keyif alan biri olarak, sizi bu yazıda kanın gizli dünyasına davet ediyorum. Hazırsanız, mikroskobun merceğinden bakar gibi hücrelerin dünyasına birlikte dalalım. Kan Dokusunun Temel Yapısı: Yaşamın Akışındaki Sessiz Güç Kan, vücudumuzun yaklaşık %7-8’ini oluşturur ve yaşam için hayati bir sıvıdır. Ortalama bir yetişkinin bedeninde yaklaşık 5-6 litre kan…